Lại đến mùa mà nhiều đối tượng: t.rẻ e.m, người tăng huyết áp… những người hay c.hảy m.áu mũi về mùa này do bất kì nguyên nhân gì rất hay lo lắng. Vậy nên xử lý như thế nào để tránh biến chứng?
C.hảy m.áu mũi và các biểu hiện theo nguyên nhân
Với t.rẻ e.m, c.hảy m.áu mũi (còn gọi là đổ m.áu cam) theo “mùa” (mùa hanh khô) như thế này nguyên nhân chính là do viêm mũi hoặc viêm mũi xoang không được điều trị hoặc hay dụi, ngoáy mũi, hay xịt rửa và xì mũi hoặc tác dụng phụ khi sử dụng một số thuốc xịt mũi tại chỗ. Các yếu tố này tác động lên hệ thống niêm mạc giàu mạch m.áu của mũi, đặc biệt là phần trước của vách ngăn và của cuốn mũi dưới.
Lưu ý: Một số trường hợp đặc biệt ở t.rẻ e.m nam, c.hảy m.áu nhiều lần, t.iền sử gia đình có những bệnh di truyền về m.áu .. nên làm một số xét nghiệm cơ bản để loại trừ bệnh toàn thân như đông m.áu cơ bản, công thức m.áu…nhằm phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm để điều trị kịp thời.
Đối với người lớn: thường là hậu quả của các cơn tăng huyết áp, chiếm 60% các trường hợp c.hảy m.áu mũi.
Biểu hiện thường gặp là bệnh nhân hay cảm giác nóng bừng trên mặt, cay cay trong hốc mũi thậm chí nhức mắt kèm chóng mặt và hoa mắt. Sau đó thấy có dịch tanh tanh chảy xuống miệng rồi ào ra trước mũi. M.áu đỏ tươi và chảy một lượng vừa phải. Thời gian xuất hiện hàng ngày thường từ khoảng 19-22 giờ. Bệnh nhân có thể có t.iền sử bệnh tăng huyết áp hoặc không phát hiện được tăng huyết áp trước đấy.
C.hảy m.áu mũi còn do một số nguyên nhân khác: 40% các trường hợp còn lại có thể là thời điểm thuận lợi trong mùa hanh khô, độ ẩm trong không khí cao dẫn đến tình trạng lớp thảm nhầy bảo vệ niêm mạc mũi bị khô… C.hảy m.áu mũi cũng có thể do dị vật mũi: thường gặp ở trẻ nhỏ, do trẻ nhét các đồ chơi, các loại hạt… vào mũi.
C.hảy m.áu mũi do khối u: Các khối u trong hốc mũi xuất hiện tình trạng thiếu m.áu dinh dưỡng bề mặt nên bắt đầu hoại tử và xuất hiện c.hảy m.áu: tuy nhiên m.áu thường không đỏ tươi mà lẫn với dịch mũi, có màu lờ lờ (m.áu cá- màu nâu đỏ) và có mùi thối.
Thường lúc này bệnh nhân đã có hiện tượng ngạt tắc mũi một bên xuất hiện từ từ và tăng dần, đau và tê bì nửa bên mặt cùng bên c.hảy m.áu…(nếu là u ác tính), một số trường hợp u lảnh tính như u m.áu, u xơ mạch vòm mũi họng: m.áu c.hảy thường số lượng nhiều và m.áu đỏ tươi, người bệnh thường có tình trạng mất m.áu mạn (da xanh tái, môi nhợt nhạt, mạch nhanh…).
Có những trường hợp c.hảy m.áu mũi do các bệnh lý toàn thân: các bệnh về m.áu (Hemophillia, ung thư m.áu….), bệnh gan, bệnh hệ thống, von Wilebrand, Thiếu hụt vitamine K…; một số bệnh cấp tính như: sốt xuất huyết, Sử dụng thuốc: kháng viêm non – steroid, thuốc chống đông, huyết khối, hoặc c.hảy m.áu mũi ở phụ nữ có thai.
C.hảy m.áu mũi ở phụ nữ có thai thường xảy ra ở giai đoạn thứ 3 của thai ký và kéo dài đến khi sinh. Nguyên nhân là do khi có thai, hệ thống mạng lưới mao mạch tăng cường sản xuất m.áu để cung cấp cho thai, đây có thể là nguyên nhân dẫn đến c.hảy m.áu mũi.
Có những trường hợp c.hảy m.áu mũi vô căn: Xuất hiện ở nam thanh niên, t.uổi từ 16-25, c.hảy m.áu mũi từng đợt, không tìm được nguyên nhân.
Xử trí như thế nào khi bị c.hảy m.áu mũi?
Cần đ.ánh giá mức độ c.hảy m.áu mũi để xử trí.
Trong trường hợp nhẹ: M.áu c.hảy ít một, không ảnh hưởng đến toàn trạng, có thể điều trị tại nhà.
Trường hợp trung bình: c.hảy m.áu thành dòng, toàn trạng bị ảnh hưởng (mạch nhanh, huyết áp tụt nhưng huyết áp tối đa trên 50, Hb> 25g/l), cần đến bệnh viện để điều trị ngay.
Trường hợp nặng có thể g.ây s.ốc mất m.áu, hoặc sặc m.áu đường thở; mạch nhanh, huyết áp tối đa
Sơ cứu khi t.rẻ e.m bị c.hảy m.áu mũi
Đỡ trẻ ngồi dậy, ngồi cúi người ra phía trước. Dùng ngón tay cái và ngón trỏ ép cánh mũi bên bị c.hảy m.áu. Nhẹ nhàng ấn sát mũi vào xương mặt. Giữ nguyên trong 5 phút (không nên thả tay giữa chừng để xem m.áu hết chảy hay chưa). Sau 5 phút, thả tay rất nhẹ nhàng để xem m.áu hết chảy chưa. Khi m.áu đã ngưng chảy, cho trẻ sinh hoạt nhẹ nhàng như bình thường. Lúc này, cần hạn chế việc trẻ xì mũi, vì có thể làm bung cực m.áu đã đông.
Nếu nhiều m.áu trong mũi, cần xì ra trước khi ép cánh mũi. Không cho trẻ ngửa đầu ra sau vì khó theo dõi được lượng m.áu c.hảy.
Sơ cứu c.hảy m.áu mũi cho người lớn cũng theo cách tương tự./.
Con vắt dài 5cm ngụ trong mũi b.é t.rai 3 t.uổi, gây c.hảy m.áu liên tục
Cho con đi khám vì ngạt, c.hảy m.áu mũi liên tục dùng thuốc 3 ngày không đỡ, bố mẹ bàng hoàng phát hiện có vật lạ di chuyển trong mũi con. Các bác sĩ đã tìm ra thủ phạm là con vắt dài 5cm.
Sáng 22/6/2020, các bác sĩ khoa Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt – Trung tâm Sản Nhi (BV Đa khoa Phú Thọ) đã thực hiện gắp thành công một con vắt dài đến 3cm ngụ trong mũi b.é t.rai 3 t.uổi.
Anh P.V.H. (30 t.uổi, bố bệnh nhi) cho biết, khi thấy con bị c.hảy m.áu mũi, gia đình có đưa trẻ đi khám tại một phòng khám tư trên địa bàn huyện, được chẩn đoán bị viêm mũi và được kê thuốc uống. Tuy nhiên, sau khi uống thuốc 3 ngày, tình trạng bệnh không giảm.
Khi bé ngủ gia đình thấy trong mũi có vật lạ di động nên đưa trẻ đến khám tại Trung tâm Sản Nhi.
Tại đây, qua nội soi, các bác sĩ phát hiện dị vật mũi trái và gắp ra được con vắt còn sống dài 5cm.
Được biết, trước đó khoảng 1 tuần, do thời tiết nắng nóng, bệnh nhi được bà nội đưa ra suối chơi, tắm suối. Theo gia đình, rất có thể khi tắm suối vắt đã chui vào mũi bé.
Tình trạng đỉa/vắt chui vào và ký sinh trong cơ thể không phải hiếm gặp, nhất là ở các vùng có suối, rừng.
Khi xâm nhập vào mũi, họng, hoặc mắt, kích thước chúng thường rất nhỏ. Sau một thời gian sống ký sinh, hút m.áu, chúng sẽ lớn rất nhanh và gây ra các triệu chứng về đường hô hấp.
Do đó, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần cẩn trọng trong sinh hoạt hằng ngày, nhất là những người đi rừng cần hạn chế uống nước khe, suối để tránh đỉa, vắt chui vào cơ thể.
