Thoái hóa cột sống thắt lưng là bệnh mạn tính nặng dần theo thời gian và rất phổ biến trong cộng đồng. Nguyên nhân của bệnh xuất phát từ tình trạng sụn khớp, đĩa đệm cột sống bị thoái hóa do khớp phải chịu áp lực lớn và thường xuyên trong một khoảng thời gian dài.
Bệnh có xu hướng trẻ hóa
Một số nghiên cứu cho thấy, có khoảng 80% số người trên 50 t.uổi bị thoái hóa cột sống, trong đó phần lớn là thoái hóa cột sống thắt lưng. Đáng lo ngại hơn, bệnh đang có xu hướng trẻ hóa với các triệu chứng phổ biến là đau mỏi, cứng khớp vùng lưng, đau nhiều hơn khi vận động hoặc khuân vác vật nặng.
Hàng năm, Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh tiếp nhận hàng nghìn trường hợp người bệnh bị thoái hóa cột sống, trong đó phần lớn là thoái hóa cột sống lưng. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, thoái hóa cột sống thắt lưng sẽ tiến triển nặng dần, gây chèn ép các dây thần kinh, biến dạng cột sống, thoát vị đĩa đệm… Ở giai đoạn nặng, người bệnh có thể bị yếu liệt cơ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc vận động, sinh hoạt hàng ngày.
ThS BS. Nguyễn Thành Nhân khám cho người bệnh sau phẫu thuật.
Bên cạnh việc người bệnh tới khám ở giai đoạn trễ, một trong những nguyên nhân khiến quá trình điều trị bệnh lý thoái hóa cột sống thắt lưng trở nên khó khăn hơn đó là thói quen đắp các loại thuốc trôi nổi trên thị trường để giảm các cơn đau. Điều này không những không điều trị dứt điểm bệnh mà còn có thể bị viêm da, n.hiễm t.rùng da, n.hiễm t.rùng mô mềm… gây khó khăn cho quá trình điều trị sau này.
Nhiều người bệnh ở giai đoạn nặng điều trị sai phương pháp dẫn đến tình trạng viêm nhiễm, dù đã can thiệp ngoại khoa nhưng người bệnh vẫn khó khôi phục lại chức năng vận động như người bình thường, đồng thời quá trình điều trị cũng phức tạp và tốn kém chi phí hơn.
Phương pháp điều trị
Theo ThS BS. Nguyễn Thành Nhân – Khoa Chấn thương chỉnh hình BV Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, tùy vào từng giai đoạn của bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các phác đồ điều trị phù hợp như dùng thuốc, vật lý trị liệu, phẫu thuật… Đa phần các trường hợp ở giai đoạn sớm đều có thể được điều trị hiệu quả bằng thuốc, thay đổi tư thế làm việc và chế độ sinh hoạt.
Tuy nhiên ở giai đoạn trễ, các bệnh lý thoái hóa cột sống thắt lưng có thể gây chèn ép các dây thần kinh, gây đau lan xuống vùng mông, hai chi dưới. Khi các triệu chứng đau nhức ngày càng nặng dần, xuất hiện tình trạng yếu liệt cơ, người bệnh cần được phẫu thuật kịp thời để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm đến khả năng vận động.Mới đây, bệnh viện tiếp nhận điều trị cho bà H.T.N. (71 t.uổi, ngụ tại T.iền Giang).
Bà N. đến khám trong tình trạng đau nhức, khó cử động chân phải, tê bì chân tay. Nhiều năm nay, bà bị đau nhức nhiều vùng thắt lưng do phải cúi gập người khi làm việc.
Khoảng 6 tháng trở lại đây, các cơn đau của bà lan sang vùng mông, mặt ngoài đùi, mặt trước cẳng chân và xuống tới ngón cái. Các cơn đau thường nặng dần về đêm khiến bà không ngủ được, đi lại và vận động đều rất khó khăn. Nhờ người quen giới thiệu, bà dùng một loại thuốc Bắc không rõ nguồn gốc để đắp lên vùng bị đau.
Sau khi sử dụng loại thuốc này bà thấy không giảm đau nhiều mà vùng da đắp thuốc còn bị sưng đỏ. Bà được người nhà đưa đến khám tại bệnh viện. Sau khi thực hiện các xét nghiệm và chụp MRI, bác sĩ cho biết bà N. bị thoát vị đĩa đệm do thoái hóa cột sống thắt lưng dẫn đến yếu liệt một phần chân phải.
Việc đắp một loại thuốc không rõ nguồn gốc khiến da vùng hông lưng của bà bị viêm dẫn đến sưng đỏ. Bác sĩ chỉ định bà thực hiện phẫu thuật nội soi tầng L4-5 lấy nhân đệm. Sau phẫu thuật, bà N. hồi phục tốt, được tập vật lý trị liệu, sử dụng thuốc và xuất viện sau 1 tuần điều trị. Hiện nay bà đã hết đau nhức, có thể co duỗi, vận động và sinh hoạt bình thường.
ThS BS. Nguyễn Thành Nhân khuyến cáo, ngay khi có các triệu chứng của bệnh, người dân nên đến các cơ sở y tế có chuyên khoa xương khớp, chấn thương chỉnh hình để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị thích hợp. Không nên tự ý sử dụng thuốc giảm đau hoặc tự điều trị bằng các thuốc đắp trôi nổi trên thị trường để tránh các biến chứng nguy hiểm, gây ảnh hưởng đến quá trình điều trị sau này.
Để phòng ngừa thoái hóa cột sống thắt lưng, nên chú ý thay đổi tư thế làm việc mỗi giờ, duy trì chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, bổ sung canxi. Nên uống nhiều nước, tập luyện các môn thể thao phù hợp với lứa t.uổi và tốt cho cột sống như bơi lội, đi bộ, thể dục dưỡng sinh…
Những điều cần biết về bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng
Thoái hóa cột sống thắt lưng là bệnh mạn tính nặng dần theo thời gian và rất phổ biến trong cộng đồng. Ở giai đoạn nặng, người bệnh có thể bị yếu liệt cơ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc vận động, sinh hoạt hàng ngày.
Nguyên nhân của bệnh xuất phát từ tình trạng sụn khớp, đĩa đệm cột sống bị thoái hóa do khớp phải chịu áp lực lớn và thường xuyên trong một khoảng thời gian dài.
Một số nghiên cứu cho thấy, có khoảng 80% người trên 50 t.uổi bị thoái hóa cột sống, trong đó phần lớn là thoái hóa cột sống thắt lưng.
Đáng lo ngại hơn, bệnh đang có xu hướng trẻ hóa với các triệu chứng phổ biến là đau mỏi, cứng khớp vùng lưng, đau nhiều hơn khi vận động hoặc khuân vác vật nặng.
Hằng năm, Khoa Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM tiếp nhận hàng nghìn trường hợp người bệnh bị thoái hóa cột sống, trong đó phần lớn là thoái hóa cột sống lưng.
Các bác sĩ cho biết, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, thoái hóa cột sống thắt lưng sẽ tiến triển nặng dần, gây chèn ép các dây thân kinh, biến dạng cột sống, thoát vị đĩa đêm… Ở giai đoạn nặng, người bệnh có thể bị yếu liệt cơ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc vận động, sinh hoạt hàng ngày.
Theo ThS.BS. Nguyễn Thành Nhân, Khoa Chấn thương chỉnh hình, tùy vào từng giai đoạn của bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các phác đồ điều trị phù hợp như dùng thuốc, vật lý trị liệu, phẫu thuật… Đa phần các trường hợp ở giai đoạn sớm đều có thể được điều trị hiệu quả bằng thuốc, thay đổi tư thế làm việc và chế độ sinh hoạt.
Tuy nhiên, ở giai đoạn trễ, các bệnh lý thoái hóa côt sông thắt lưng có thê gây chèn ép các dây thân kinh, gây đau lan xuống vùng mông, hai chi dưới. Khi các triệu chứng đau nhức ngày càng nặng dần, xuất hiện tình trạng yếu liệt cơ, người bệnh cần được phẫu thuật kịp thời để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm đến khả năng vận động.
Ở giai đoạn nặng, người bệnh có thể bị yếu liệt cơ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc vận động, sinh hoạt hàng ngày.
Bên cạnh việc người bệnh tới khám ở giai đoạn trễ, một trong những nguyên nhân khiến quá trình điều trị bệnh lý thoái hóa cột sống thắt lưng trở nên khó khăn hơn đó là thói quen đắp các loại thuốc trôi nổi trên thị trường để giảm các cơn đau. Điều này không những không điều trị dứt điểm bệnh mà còn có thể bị viêm da, n.hiễm t.rùng da, n.hiễm t.rùng mô mềm… gây khó khăn cho quá trình điều trị sau này.
Nhiều người bệnh ở giai đoạn nặng điều trị sai phương pháp dẫn đến tình trạng viêm nhiễm, dù đã can thiệp ngoại khoa nhưng người bệnh vẫn khó khôi phục lại chức năng vận động như người bình thường, đồng thời quá trình điều trị cũng phức tạp và tốn kém chi phí hơn.
Điển hình là trường hợp cụ bà 71 t.uổi, ngụ tại T.iền Giang. Bà đến khám trong tình trạng đau nhức, khó cử động chân phải, tê bì chân tay. Nhiều năm nay, bà bị đau nhức nhiều vùng thắt lưng do phải cúi gập người khi làm việc. Khoảng 6 tháng trở lại đây, các cơn đau của bà lan sang vùng mông, mặt ngoài đùi, mặt trước cẳng chân và xuống tới ngón cái. Các cơn đau thường nặng dần về đêm khiến bà không ngủ được, đi lại và vận động đều rất khó khăn.
Nhờ người quen giới thiệu, bà dùng một loại thuốc bắc không rõ nguồn gốc để đắp lên vùng bị đau. Sau khi sử dụng loại thuốc này bà thấy không giảm đau nhiều mà vùng da đắp thuốc còn bị sưng đỏ.
Sau khi thực hiện các xét nghiệm và chụp MRI, bác sĩ cho biết bà bị thoát vị đĩa đệm do thoái hóa cột sống thắt lưng dẫn đến yếu liệt một phần chân phải. Việc đắp một loại thuốc không rõ nguồn gốc khiến da vùng hông lưng của bà bị viêm dẫn đến sưng đỏ.
Bác sĩ chỉ định bà thực hiện phẫu thuật nội soi tầng L4-5 lấy nhân đệm. Sau phẫu thuật, bà hồi phục tốt, được tập vật lý trị liệu, sử dụng thuốc và xuất viện sau 1 tuần điều trị. Hiện nay bà đã hết đau nhức, có thể co duỗi, vận động và sinh hoạt bình thường.
ThS BS. Nguyễn Thành Nhân khuyến cáo, ngay khi có các triệu chứng của bệnh, người dân nên đến các cơ sở y tế có chuyên khoa xương khớp, chấn thương chỉnh hình để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị thích hợp. Không nên tự ý sử dụng thuốc giảm đau hoặc tự điều trị bằng các thuốc đắp trôi nổi trên thị trường để tránh các biến chứng nguy hiểm, gây ảnh hưởng đến quá trình điều trị sau này.
Để phòng ngừa thoái hóa cột sống thắt lưng, nên chú ý thay đổi tư thế làm việc mỗi giờ, duy trì chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, bổ sung canxi. Nên uống nhiều nước, tập luyện các môn thể thao phù hợp với lứa t.uổi và tốt cho cột sống như bơi lội, đi bộ, thể dục dưỡng sinh…
