Phân biệt các loại carbohydrates, gọi tắt là carbs, để cắt giảm, là chìa khóa cho chế độ ăn giảm cân hiệu quả.
Carbs là chất cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động của cơ thể, được chuyển hóa thành đường (glucose) để cơ thể sử dụng ngay.
Lisa Young, trợ giảng tại Khoa Dinh dưỡng và Nghiên cứu thực phẩm của Đại học New York, cho biết: “Không cần loại bỏ hoàn toàn carbs để có chế độ ăn khỏe mạnh”.
Bà cho rằng carbs thường bị hiểu nhầm. Chất này có trong trong mọi nhóm thực phẩm từ hoa quả tới rau củ, các loại hạt, bơ sữa và cả các loại đậu, hạt chứa protein. Nguyên tắc ăn uống của Mỹ cho biết cơ thể nhận từ 45-65% calo từ carbs.
“Nhưng thế không có nghĩa là nạp toàn carbs rỗng. Hạn chế ăn bánh mì trắng, mì ống trắng, bánh ngọt, bánh quy và các loại ngũ cốc tinh chế khác là ý kiến hay. Những loại carbs không lành mạnh này là nguồn cung cấp calo không cần thiết, ít chất dinh dưỡng”, bà nói.
Hãy bổ sung carbs giàu chất xơ. Lisa không khuyến khích cắt bỏ carbs giàu chất xơ và lành mạnh như carbs có trong trái cây, rau, đậu gồm đậu lăng và đậu gà, các loại ngũ cốc nguyên hạt lành mạnh như yến mạch cắt nhỏ, bánh mì nguyên cám, hạt farro và quinoa.
Lisa trích dẫn nghiên cứu trên The Lancet, cho biết các loại carbs này thậm chí còn có thể giảm tỷ lệ mắc các bệnh mạn tính, bao gồm tiểu đường type 2, đột quỵ, tim mạch và ung thư đại trực tràng.
Chế độ ăn nhiều chất xơ, trái cây, các loại hạt gúp giảm carbo hydrates. Ảnh: Times of India .
“Tiếng lóng và đa dạng định nghĩa về carbs có thể gây thêm nhầm lẫn”, Lisa cho biết. Mọi người thường gặp khó khăn khi hiểu các thuật ngữ như ngũ cốc tinh chế và chưa tinh chế, cũng như các loại đường khác nhau.
Các loại ngũ cốc tinh chế đã loại bỏ lớp cám và mầm giàu chất xơ, dinh dưỡng trong quá trình chế biến. Ngũ cốc chưa tinh chế chứa tất cả thành phần lành mạnh của hạt như giàu chất xơ, magie, vitamin E và các chất dinh dưỡng khác. Một số loại đường – fructose trong hoa quả, ví dụ – thì lành mạnh. Các loại khác (những loại đường thêm vào tìm thấy trong sucrose, đường ăn), thì không.
Theo bà, “việc loại bỏ hoàn toàn carbs có vẻ dễ dàng hơn” nhờ cách phân biệt này.
Ngoài ra, Lisa cũng nêu sự khác biệt giữa carbs chậm và carbs nhanh. Trong đó, carbs chậm có trong trái cây, rau và ngũ cốc, rất giàu chất xơ, cần nhiều thời gian tiêu hóa hơn và khiến lượng đường trong m.áu tăng chậm hơn. Những loại carbs chậm giàu chất xơ này cũng giúp cơ thể không cảm thấy đói một giờ sau khi ăn.
Mặt khác, carbs nhanh có trong bánh mì trắng và bánh nướng thêm đường, không có chất xơ và các chất dinh dưỡng lành mạnh khác. Chất này làm tăng nhanh lượng đường trong m.áu và khiến chúng ta cảm thấy đói ngay sau khi ăn. “Tôi khuyên bạn nên ăn carbs chậm và bỏ qua carbs nhanh”, Lisa cho biết.
Lisa khuyến cáo, nếu carbs có liên quan tới việc tăng cân, đó là vì chúng ta đã ăn quá nhiều loại carbs không phù hợp. Hãy áp dụng một số kiến thức về thị giác để đĩa thức ăn lành mạnh hơn như đổ nhiều rau và trái cây vào nửa đĩa; bổ sung một phần tư lượng protein lành mạnh như cá, thịt gà hoặc đậu; bổ sung tinh bột lành mạnh cho một phần tư cuối cùng bằng khoa lang, gạo lứt hoặc hạt quinoa.
6 người phải nhập viện vì tổn thương thận, lý do đến từ sai lầm khi chế biến loại rau nhiều người yêu thích
Ở Trung Quốc, loại rau này là một trong những loại thực phẩm bổ dưỡng, được mệnh danh là “rau trường thọ”. Không ngờ vì một sai lầm khi chế biến mà 6 người đã phải nhập viện.
Loại rau quen thuộc khiến 6 người nhập viện vì tổn thương thận
Thời gian gần đây, Trung tâm Thận học của Bệnh viện Liên kết 1 thuộc Trường Đại học Y khoa Chiết Giang (Trung Quốc) đã liên tục tiếp nhận 6 trường hợp bị tổn thương thận cấp tính. Đáng chú ý, tất cả các bệnh nhân trước khi vào viện đều có một thời gian dài ăn rau sam.
Theo tờ QQ (TQ), một trong 6 bệnh nhân trên tên là Lao Yan (56 t.uổi, đến từ Ôn Châu, Chiết Giang). Người đàn ông này mắc bệnh tiểu đường, nghe nói rau sam có tác dụng hạ đường huyết nên ông thường ăn mỗi ngày. Tuy nhiên sau 3 ngày ăn, ông thấy bàn chân của mình sưng thấy. Đi khám được bác sĩ chẩn đoán chỉ số creatinine (chỉ số về chức năng tổng thể của thận) cao gấp hơn 6 lần so với bình thường, được chẩn đoán tổn thương thận cấp.
(Minh họa)
Nhiều người biết được thông tin rau sam gây tổn thương thận đều vô cùng lo lắng và ngạc nhiên. Ở Trung Quốc, cây rau sam là một trong những loại thực phẩm rất bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe. Đây là loại rau được người Trung Quốc tôn sùng, mệnh danh là “rau trường thọ”, vậy tại sao nó có thể làm tổn thương thận cho nhiều bệnh nhân?
Cảnh báo sai lầm khi chế biến rau sam gây hại thận
Ở Trung Quốc, cây rau sam là một trong những loại thực phẩm rất bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe.
Rau sam có chứa một lượng khá lớn axit oxalic (một chất có thể kết tinh thành sỏi oxalate trong đường tiết niệu) so với các loại rau khác. 100g lá tươi rau sam có chứa tới 1.31g axit oxalic, nhiều hơn trong rau bina (0,97g/100g) và sắn (1,26g/10g).
Cách để giảm thiểu axit oxalic có trong rau sam đó là chần bằng nước sôi trước khi chế biến. Tuy nhiên, có nhiều người phạm sai lầm giống như ông Lao Yan đó là trực tiếp nấu chín mà không chần nước sôi, thậm chí còn ăn quá nhiều trong một thời gian ngắn. Kết quả là một lượng lớn axit oxalic được lọc qua thận, gây tích tụ các tinh thể canxi oxalat không hòa tan, làm tắc ống thận và gây ra tổn thương thận cấp tính.
Trên thực tế, đối với những người có sức khỏe tốt, các tinh thể canxi oxalat có thể được đào thải ra ngoài theo đường nước tiểu khá dễ dàng. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân mắc các bệnh về chuyển hóa như ông Lao Yan thì chức năng hoạt động của thận có thể đã gặp trục trặc, dễ tạo sỏi.
Trên thực tế, không chỉ rau sam mà ngay cả bông cải xanh, rau bina, đậu cô ve, đậu lăng… cũng cần được chần kỹ trước khi xào nấu.
Không chỉ rau sam mà ngay cả bông cải xanh, rau bina, đậu cô ve, đậu lăng… cũng cần được chần kỹ trước khi xào nấu.
Để tránh làm tổn thương thận, chúng ta cần lưu ý điều gì khi ăn uống?
1. Tránh ăn nhiều thực phẩm giàu axit oxalic trong thời gian ngắn
Để bảo vệ thận, bạn cần chú ý chế độ ăn uống cân bằng hàng ngày. Không nên ăn kiêng nhưng cũng không được lạm dụng thực phẩm giàu axit oxalic. Các loại thực phẩm này nên tiêu thụ ở liều lượng và tần suất vừa phải.
Theo chuyên gia dinh dưỡng, các loại thực phẩm như hạnh nhân, hạt mè nguyên khô, rau dền, khế… chứa axit oxalic rất cao. Hàm lượng axit oxalic trong hạt dẻ, bơ đậu phộng, khoai tây chiên cọng, cà rốt, cần tây, sốt cà chua… là trung bình.
2. Tốt nhất nên chần nước trước khi nấu.
Tốt nhất nên chần rau trong nước nóng trước khi nấu, có thể làm giảm hàm lượng axit oxalic một cách hiệu quả. Thời gian chần là 1-5 phút.
3. Uống nhiều nước
Bất kể bạn là người có sức khỏe hay đang có bệnh tật, bạn nên đảm bảo uống nước đầy đủ để có thể tiểu tiện trơn tru. Người lớn mỗi ngày nên uống từ 7 đến 8 cốc nước (1500 đến 1700ml). Lý do là bởi axit oxalic và các chất khác có thể được bài tiết qua nước tiểu. Uống nước và đi tiểu thường xuyên có thể làm giảm đáng kể nguy cơ tạo sỏi.
