Việc sử dụng dầu mỡ tưởng chừng đơn giản nhưng không phải ai cũng nắm được thông tin đầy đủ và chính xác.
* Chào bác sĩ, trên thị trường có rất nhiều loại dầu ăn khác nhau. Không biết nên sử dụng loại dầu ăn nào để tốt cho sức khỏe? Có phải nên loại bỏ các loại dầu mỡ bởi sẽ ảnh hưởng tới tim mạch, huyết áp và gây béo phì?
Nguyễn Hằng Nga (Thanh Xuân, TP.Hà Nội)
Tiến sĩ – bác sĩ Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam , trả lời: Việc sử dụng dầu mỡ tưởng chừng đơn giản nhưng không phải ai cũng nắm được thông tin đầy đủ và chính xác. Bởi, với mỗi độ t.uổi, đối tượng, một món chế biến thường phù hợp với các loại dầu mỡ khác nhau.
Đối với các món ăn, đồ nướng thường dùng dầu sôi ở nhiệt độ cao, có khói để an toàn, nên có thể dùng dầu hoa rum, trái bơ, cám gạo. Đồ chiên lại thích hợp dùng mỡ heo hoặc dầu dừa vì chịu được nhiệt cao. Các món xào sử dụng dầu hướng dương, dầu cọ, đậu nành… do có điểm khói trung bình. Trong salad nên dùng dầu ô liu, hạt cải.
Về đối tượng sử dụng, nếu t.rẻ e.m thì ưu tiên dùng mỡ, dầu ô liu, đậu nành, dầu gấc. Phụ nữ mang thai có thể dùng dầu ô liu, óc chó, đậu nành. Người cao t.uổi nên dùng dầu cám gạo, ô liu. Người béo phì khuyến khích dùng dầu thực vật, giảm lượng dầu ăn nhưng vẫn phải đáp ứng 10% tổng năng lượng. Người thích ăn thịt ưu tiên dùng dầu hướng dương, hạt cải, ô liu… vì trong thịt có nhiều a-xít béo no nên phải sử dụng dầu có a-xít béo không no để cân đối. Trái lại, người ăn chay nên chọn dầu có a-xít béo no nhiều như dầu đậu phộng, hạt bông, dầu cọ.
Giữa dầu thực vật và mỡ động vật, tỷ lệ sử dụng cũng được chia theo lứa t.uổi. Trẻ nhỏ dùng mỡ động vật 70%, dầu thực vật 30% và tỷ lệ này đảo ngược ở người già. Người trưởng thành có thể dùng cân bằng lượng dầu thực vật và mỡ động vật, tỷ lệ là 50-50.
Như vậy, nếu chỉ có một loại dầu hay mỡ dùng cho mọi người, mọi đối tượng chế biến thì không an toàn, không đảm bảo dinh dưỡng. Trong bếp của mỗi gia đình nên chuẩn bị vài loại dầu như trên để phù hợp với từng nhu cầu sử dụng.
Nhiều người bị sốc khi đi khám mắt lại phát hiện ung thư, tiểu đường…
Thông qua khám mắt định kỳ, bác sĩ mắt có thể xác định hơn 30 chứng bệnh, trước khi bệnh nhân phát bệnh hoặc xuất hiện triệu chứng.
Nhiều người bị sốc khi phát hiện mắc ung thư, tiểu đường và bệnh Alzheimer trong khi khám mắt – ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Thực tế, chỉ cần khám mắt, có thể phát hiện và chẩn đoán nhiều bệnh như: suy giảm chức năng nhận thức, viêm nhiễm, bệnh tim, tiểu đường, một số loại ung thư, lupus, bệnh gan, bệnh đa xơ cứng và thậm chí cả bệnh AIDS, theo benefitspro.com .
Một nghiên cứu từ Tạp chí Nhãn khoa Quốc tế cho thấy 21% bệnh nhân huyết áp cao phát hiện bệnh trong khi khám mắt, và trong số này, 66,7% không biết mình bị tăng huyết áp.
Tại sao khám mắt có thể giúp cứu sống bạn?
Vì có mối liên quan chặt chẽ giữa tim mạch và thị lực, giữa các mạch m.áu trong mắt và hệ thống tim mạch, nhiều người bị sốc khi phát hiện mắc ung thư, tiểu đường và bệnh Alzheimer trong khi khám mắt, theo benefitspro.com .
1. Khám mắt giúp phát hiện ung thư
Nhạc sĩ 21 t.uổi, đi khám mắt, và phát hiện ra một khối u não có kích thước bằng quả bóng golf – ẢNH: SHUTTERSTOCK
Một số loại ung thư có thể được phát hiện trong khi khám mắt, gồm ung thư m.áu, ung thư ruột kết, ung thư não và khối u ở mắt.
Vì khối u não thường gây nhìn mờ hoặc nhìn đôi, chuyển động mắt bất thường hoặc trường nhìn bị hạn chế. Do khối u chèn ép hoặc gây sưng lên hệ thống cấu trúc mắt gây ra.
Một câu chuyện về phát hiện khối u não trong khi khám mắt gây xôn xao dư luận quốc tế: Harry Mockett, nhạc sĩ 21 t.uổi, do không thể xem được TV, đã đi khám mắt, và phát hiện ra một khối u não có kích thước bằng quả bóng golf. Nhờ vậy mà anh đã được cứu mạng, theo benefitspro.com .
2. Bệnh tiểu đường và thị lực
Theo một nghiên cứu từ Human Capital Management Services, có đến 20% bệnh nhân tiểu đường phát hiện mình mắc bệnh sau khi khám mắt.
Trong khi khám mắt, bác sĩ nhãn khoa kiểm tra dây thần kinh thị giác, mạch m.áu võng mạc và mặt sau của mắt. Trong quá trình kiểm tra này, bác sĩ có thể nhận thấy rò rỉ trong các mao mạch nhỏ ở võng mạc, đó là dấu hiệu của bệnh võng mạc tiểu đường, là bệnh mà võng mạc bị tổn thương do bệnh tiểu đường gây ra.
Đặc biệt, bệnh nhân tiểu đường, nếu không khám mắt hằng năm, có thể có nguy cơ mù lòa, theo benefitspro.com .
Khám mắt thường xuyên không chỉ giúp phát hiện sớm bệnh tiểu đường mà còn giảm mù lòa và các biến chứng khác của bệnh này.
3. Chức năng não và suy giảm thị lực
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng khám mắt có thể dự đoán chứng sa sút trí tuệ. Một nghiên cứu từ Trường Y Đại học Stanford (Mỹ) cho thấy những người cao niên bị suy giảm thị lực, có nguy cơ bị rối loạn chức năng nhận thức cao gấp 3 lần.
Một nghiên cứu tương tự từ Đại học Washington (Mỹ), cho thấy các bác sĩ mắt có thể phát hiện những thay đổi nhỏ trong các mạch m.áu võng mạc – dấu hiệu của bệnh Alzheimer – nhiều năm trước khi xảy ra hiện tượng mất trí nhớ.
Từ nay bạn đã biết, khám thị lực định kỳ chính là công cụ tầm soát hiệu quả các bệnh mạn tính nghiêm trọng nhất. Có thể phát hiện sớm nhiều năm trước khi xuất hiện các triệu chứng, theo benefitspro.com .
