Hiểu rõ về các tác nhân gây ung thư có thể giúp ích trong việc phòng ngừa căn bệnh này.
Tác nhân gây ung thư là những thứ có thể khiến bạn bị ung thư. Nó có thể là một chất trong không khí, một sản phẩm bạn sử dụng hoặc một chất hóa học trong thực phẩm và đồ uống.
Tiếp xúc với tác nhân gây ung thư không có nghĩa là bạn sẽ bị ung thư. Nguy cơ mắc ung thư phụ thuộc vào nhiều yếu tố, thậm chí gen cũng đóng một vai trò nhất định.
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp khác nhau để quyết định đâu là tác nhân gây ung thư. Dưới đây là một số tác nhân gây ung thư phổ biến đã được phát hiện, theo Web MD – trang web y tế sức khỏe hàng đầu thế giới.
T.huốc l.á
Ít nhất 70 hóa chất trong t.huốc l.á được biết là có khả năng gây ung thư
Không cần biết bạn là người hút t.huốc l.á hay hít phải khói thuốc của người khác, ít nhất 70 hóa chất trong t.huốc l.á được biết là có khả năng gây ung thư bằng cách làm hỏng ADN.
T.huốc l.á không khói có vẻ an toàn hơn nhưng nó cũng có thể dẫn đến ung thư. Ngay cả việc thỉnh thoảng hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh, vì vậy hãy nói chuyện với bác sĩ về cách bỏ t.huốc l.á.
Khí radon
Khí này xuất hiện với một lượng nhỏ trong tự nhiên – nơi nó vô hại. Nhưng nếu khí radon tích tụ trong nhà và bạn hít phải, nó sẽ phá vỡ niêm mạc phổi của bạn.
Đây là nguyên nhân số 1 gây ung thư phổi ở những người không hút thuốc. Bạn không thể nhìn thấy hoặc ngửi thấy radon, nhưng một bài kiểm tra đặc biệt có thể kiểm tra mức độ radon trong nhà của bạn.
Amiăng
Tác nhân gây ung thư là những thứ có thể khiến bạn bị ung thư.
Các sợi nhỏ, dai trong amiăng giúp làm rắn chắn các sản phẩm như tấm lợp mái và bộ phận xe hơi. Tuy nhiên, nếu những sợi này bị phá vỡ và bạn hít phải, chúng có thể mắc kẹt trong phổi của bạn.
Các nghiên cứu trên người và động vật chỉ ra rằng amiăng là tác nhân gây ung thư. Nếu bạn tiếp xúc với amiăng trong công việc hằng ngày, hãy mặc đồ bảo hộ. Nếu amiăng tồn tại trong nhà của bạn và cần được loại bỏ, hãy thuê một chuyên gia.
Thực phẩm giòn và nâu
Khi một số loại rau củ, như khoai tây, được làm nóng ở nhiệt độ cao, chúng có thể tạo ra một chất hóa học gọi là acrylamide. Các nghiên cứu cho thấy những con chuột uống acrylamide trong nước đã bị ung thư, vì vậy các nhà nghiên cứu cho rằng con người cũng có thể rơi vào tình trạng tương tự.
Bạn có thể giảm nguy cơ bằng cách nướng, quay, chiên thực phẩm cho đến khi chúng có màu ‘da rám nắng’ thay vì vàng hoặc nâu đậm. Acrylamide cũng được tìm thấy trong nhiều sản phẩm bạn mua cũng như trong khói t.huốc l.á.
Khi một số loại rau củ, như khoai tây, được làm nóng ở nhiệt độ cao, chúng có thể tạo ra một chất hóa học gọi là acrylamide.
Formaldehyde
Hóa chất này được sử dụng trong nhiều sản phẩm gia dụng, từ gỗ dán đến một số loại vải. Các nghiên cứu trên chuột thí nghiệm và những người ở tiếp xúc formaldehyde tại nơi làm việc cho thấy nó có thể gây ung thư.
Trước khi mua bất kỳ sản phẩm gỗ hoặc nội thất nào, hãy tìm hiểu xem chúng có chứa formaldehyde hay không. Lưu thông không khí trong nhà hằng ngày và giữ độ ẩm thấp bằng máy điều hòa không khí hoặc máy hút ẩm.
Tia cực tím
Các nghiên cứu chỉ ra rằng tia cực tím (UV) (từ mặt trời hoặc giường nhuộm da) sẽ hấp thụ vào da của bạn và làm hỏng các tế bào da. Hầu hết các trường hợp ung thư da là do tia UV.
Ô nhiễm và biến đổi khí hậu làm cho tia UV mạnh hơn. Để giữ an toàn, hãy bảo vệ làn da bằng kem chống nắng, đội mũ và đeo kính râm, và tránh các tiệm nhuộm da.
Rượu
Càng uống nhiều rượu, bạn càng có nhiều khả năng mắc một số loại ung thư
Càng uống nhiều rượu, bạn càng có nhiều khả năng mắc một số loại ung thư, chẳng hạn như:
– Ung thư đầu cổ
– Ung thư thực quản
– Ung thư vú
– Ung thư gan
– Ung thư đại trực tràng
Một trong những lý do có thể là các hóa chất gây ung thư được tạo ra khi sản xuất bia, rượu. Các chuyên gia khuyến nghị phụ nữ không uống quá một ly mỗi ngày và nam giới không uống quá hai ly.
Thịt đã chế biến
Thịt xông khói, salami, xúc xích – bất kỳ loại thịt nào được bảo quản hoặc ướp gia vị đều có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng. Các chuyên gia đã có được kết luận đó bằng cách xem xét hơn 800 nghiên cứu.
Hãy hạn chế ăn thịt đã qua chế biến càng nhiều càng tốt. Hạn chế cả những thực phẩm đã được ướp muối, lên men, xử lý hoặc hun khói.
Khí thải động cơ
Xe tải, xe buýt, tàu hỏa và thậm chí một số ô tô chạy bằng nhiên liệu diesel. Khí và muội than trong khí thải từ động cơ diesel được cho là có thể gây ung thư phổi và các loại ung thư khác.
Nếu có thể, hãy tránh đứng gần các phương tiện chạy bằng động cơ diesel. Nếu đó là một phần công việc của bạn, hãy tuân thủ các hướng dẫn an toàn tại nơi làm việc để bảo vệ sức khỏe.
Khí và muội than trong khí thải từ động cơ diesel được cho là có thể gây ung thư phổi và các loại ung thư khác.
Ô nhiễm
Ngoài khí thải, không khí ô nhiễm ngoài trời còn chứa bụi và tàn dư của kim loại và dung môi có thể dẫn đến ung thư. Các chuyên gia biết điều này khi xem xét dữ liệu từ hơn 1,2 triệu người trên khắp nước Mỹ.
Bạn không thể tránh ô nhiễm, nhưng bạn có thể góp phần giảm ô nhiễm bằng cách đi bộ hoặc đi xe đạp thay vì lái xe gắn máy. Tuân thủ cảnh báo về sức khỏe cộng đồng tại địa phương và ở trong nhà vào những ngày chất lượng không khí giảm thấp.
2 biểu hiện cho thấy căn nhà của bạn đang chứa lượng tác nhân gây ung thư quá nhiều so với quy định, khắc phục ngay trước khi rước bệnh
Nếu con người tiếp xúc thời gian dài với hàm lượng lớn formaldehyde thì cơ thể sẽ đối mặt với nguy cơ ung thư đường hô hấp (mũi, họng, phổi)…
Formaldehyde (metan) là một hóa chất này được sử dụng trong nhiều sản phẩm như ván ép, ván sợi, keo, vải chống nhăn, lớp phủ sản phẩm giấy và một số vật liệu cách nhiệt… vì vậy chúng có thể hiện diện ngay trong căn nhà của bạn.
Ngoài ra, formaldehyde có thể được sử dụng như một chất bảo quản thực phẩm, hoặc được tạo ra do quá trình nấu nướng và hun khói. Formaldehyde cũng xuất hiện tự nhiên trong môi trường, được tạo ra bởi con người và các sinh vật sống khác trong quá trình trao đổi chất bình thường.
Formaldehyde (metan) có thể hiện diện ngay trong căn nhà của bạn.
Formaldehyde tồn tại ở trạng thái không màu nhưng có mùi hắc, gây khó chịu, có thể đi vào cơ thể qua đường không khí, thức ăn, nước và da. Hầu hết formaldehyde hít vào sẽ bị phá vỡ bởi các tế bào niêm mạc miệng, mũi, họng và đường thở, do đó chưa đến 1/3 được hấp thụ vào m.áu.
Tuy nhiên, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo nếu con người tiếp xúc thời gian dài với hàm lượng lớn formaldehyde thì cơ thể sẽ đối mặt với nguy cơ ung thư đường hô hấp (mũi, họng, phổi); Gây ra sai lệch và biến dị các nhiễm sắc thể, làm hại cho bào thai; Gây kích ứng da, mắt, mũi và họng, dẫn đến dị ứng.
Theo các chuyên gia, hàm lượng formaldehyde trong nhà không được phép cao hơn quá 0,08mg/m3. Nếu căn nhà của bạn có 2 đặc điểm dưới đây nghĩa là hàm lượng formaldehyde quá mức, cần phải tìm cách khắc phục ngay.
1. Khả năng thông gió kém
Theo Sohu, nếu bạn cảm thấy căn nhà của mình có ít cửa sổ, cửa sổ nhỏ, ngược chiều gió, khả năng thông gió kém thì không loại trừ nguy cơ lượng formaldehyde không thể thoát ra hết từ những món đồ như quần áo, thực phẩm… Do đó, khả năng dư thừa formaldehyde trong trường hợp này là rất lớn.
Nhà kín gió, khả năng lưu thông kém thì nguy cơ dư thừa formaldehyde là rất lớn.
2. Cây cối khô héo không rõ lý do
Trong điều kiện bình thường, chỉ cần có đủ nước hoặc ánh sáng, cây cảnh trong nhà sẽ phát triển rất tốt. Tuy nhiên, nếu hàm lượng formaldehyde trong nhà cao, cây sẽ chuyển sang màu vàng hoặc c.hết một cách khó hiểu. Khi gặp trường hợp này, mọi người nên đề cao cảnh giác formaldehyde trong gia đình đang quá cao.
Nếu hàm lượng formaldehyde trong nhà cao, cây sẽ chuyển sang màu vàng hoặc c.hết một cách khó hiểu.
Cần làm gì để giảm lượng formaldehyde trong nhà?
Để giảm thiểu phơi nhiễm và phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh vì formaldehyde, các gia đình cần lưu ý một số điều sau:
– Cục Bảo vệ Môi sinh Hoa Kỳ khuyến nghị sử dụng các sản phẩm gỗ ép dành cho “ngoại thất” để hạn chế tiếp xúc với formaldehyde trong nhà. Những sản phẩm này tạo ra ít formaldehyde hơn vì chúng chứa nhựa phenol, không phải nhựa urê. Trước khi mua các sản phẩm gỗ ép, bao gồm vật liệu xây dựng, tủ và đồ nội thất, người mua nên hỏi về hàm lượng formaldehyde trong các sản phẩm này.
– Mức độ formaldehyde trong nhà cũng có thể được giảm bớt bằng cách tránh hút thuốc bên trong nhà và đảm bảo thông gió đầy đủ (ví dụ như sử dụng quạt thông gió của bếp), nhiệt độ vừa phải và giảm mức độ ẩm thông qua việc sử dụng máy điều hòa không khí và máy hút ẩm. Hãy mở hết cửa sổ hoặc có thể dùng máy quạt để thông gió, đón thêm nhiều khí sạch vào nhà.
Tránh hút thuốc trong nhà để giảm bớt mức độ formaldehyde.
– Tránh xa những khu vực có nồng độ formaldehyde cao, không sử dụng các vật dụng có chứa formaldehyde hoặc quá nhiều formaldehyde.
